Ağız diş yaralanmaları nedir?
Travmatik diş yaralanmaları (TDY) en sık çocuklarda ve genç yetişkinlerde görülür. Tüm okul dönemi çocuklarının %25’i bir diş yaralanması geçirmekte, erişkinlerin %33’ünü ise çoğunluğu 19 yaş öncesinde olmak üzere kalıcı dişlerinde travmaya maruz kalmaktadır. Lüksasyonlar, süt dişlenmede en sık görülen TDY olup, daimi dişlerde kron kırıkları daha sıklıkla görülür. Olumlu bir iyileşme elde etmek için doğru tanı, tedavi planlaması ve takip çok önemlidir. Bu tedavilerin bir çocuk diş hekimi tarafından yapılmasının temel amacı, yaralanan dişlerin yönetimini daha iyi hale getirmek ve travmadan kaynaklanan komplikasyonları en aza indirmektir.
Avülse(dişin tamamen yerinden çıkması) dişlerin acil tedavisi
Bu yaralanmanın en ciddi diş yaralanmalarından biri olduğunu ve
prognozun kaza yerinde ve avulsiyonu hemen takip eden eylemlere çok bağlıdır. İyi bir prognoz için uygun acil durum yönetimi ve
tedavi planı önemlidir.
Avülse olmuş dişin derhal replante edilmesi(yerine yerleştirilmesi), kaza yerinde yapılabilecek en iyi tedavidir. Diş kirliyse, süt, serum veya hastanın tükürüğü içinde nazikçe yıkayın ve yerine yerleştirin veya çenedeki orijinal konumuna geri getirin. Diş çenedeki orijinal konumuna geri getirildikten sonra, hasta dişi yerinde tutmak için bir gazlı bez, mendil veya peçete ısırmalıdır.
Kaza yerinde replantasyon mümkün değilse veya avülse diş başka nedenle replante edilemiyorsa (örn. Hastada bilinç kaybı), dişi mümkün olan en kısa sürede, kaza yerinde hemen bulunabilecek bir saklama vasatına (taşıma ortamı) (tercihen en kolay ulaşılan saklama vasatı SÜT) yerleştirin. Derhal bir Çocuk Diş Hekimine başvurun.
Travmatik Diş Yaralanmalarından sonra hasta ve ebeveynin bilgilendirilmesi
Hastanın takip ziyaretlerine ve evde bakıma gösterdiği uyum,TDY sonrası dönemde iyileşmeye olumlu katkıda bulunur. İyileşmenin en optimal düzeyde sağlanabilmesi amacıyla hasta ve ebeveynlerine dişlerin bakımı, ek yaralanmaların önlenmesi, titiz bir ağız hijyeni uygulanması ve 1-2 hafta boyunca %0.12’lik alkolsüz klorheksidin glukonat gibi bir antibakteriyel ajan ile ağız çalkalanması konusunda önerilerde bulunulmalıdır. Alternatif olarak, küçük bir çocukta, klorheksidinin etkilenen bölgeye bir pamuklu çubukla uygulanması arzu edilir.